We hebben een deel van de poel in de Parkse Gaard dieper uitgegraven in de hoop op water te stuiten. Dat wil niet lukken. Wat we wel vonden was vivianiet, helderblauw oplichtend in de klei. Het is een combinatie van fosfaat en ijzer die ontstaat in natte omstandigheden. Als er zuurstof bijkomt kleurt het blauw.
Dat er ijzer in onze grond zit wisten we door de roestplekken in de klei. Fosfaat is te verwachten op niveau van het vroegere weiland waar koeien hun vlaaien achterlieten. Toen was het er kennelijk natter dan nu.
Belang
Fosfaat is onmisbare voedingsstof voor plant en dier en in De Parkse Gaard zit weinig voor planten bruikbaar fosfaat in de bodem. Hebben we soms onze eigen fosfaatbron aangeboord?
Fosfaat is veelgebruikt in kunstmest en raakt wereldwijd als delfstof uitgeput. Maar er circuleert heel veel van in de natuur. Jarenlange toediening van kunstmest en (drijf)mest hebben hieraan sterk bijgedragen. Wat de bodem niet kan opslaan spoelt uit naar het oppervlaktewater en zorgt voor problematische overvloedige algengroei. Ook door onze grote en kleine boodschappen in de wc weg te spoelen verspillen we fosfaat.
Terugwinnen van fosfaat, ten behoeve van kunstmestindustrie, heeft daarom de aandacht tegenwoordig en er blijken zelfs experimenten gedaan te worden om het uit het ons bekende vivianiet te halen. Zie: https://utilities.nl/vivianiet-volgende-stap-in-urban-mining/
Kringloop
In de Permacultuur is het streven om een kringloop van fosfaat tot stand te brengen. De Parkse Gaard, met te weinig bruikbaar fosfaat in de bodem, is daarvoor met onze 1,5 ha wat beperkt. Bovendien zit ons bos zit in de opstartfase en hebben we nog niet genoeg bladmateriaal en al helemaal geen dierlijke mest voorhanden. De kringloop moet dan ook gezien worden in een wat groter verband, maar we streven naar gebruik van natuurlijke materiaal uit de eigen omgeving.
Daarnaast heeft ontwikkeling van het bodemleven onze aandacht. Mycorrhizaschimmels, die leven in contact met planten, maken fosfaat uit de bodem beschikbaar voor bomen en struiken. We hebben ze toegevoegd aan de boomwortels, maar deze schimmels groeien helaas nogal langzaam.
Nu hebben we zomaar ons eigen fosfaatbronnetje. Werk aan de winkel voor de schimmels.
Meer info https://downtoearthmagazine.nl/piek-fosfaat-komt-eraan/
Weetje: over vivianiet is nog niet zo lang bekend dat het werd gebruikt het als pigment voor blauwe verf, onder andere door Rembrandt en Vermeer.
